مروری بر اثرات درمانی و عوارض جانبی تزریق داخل مفصلی و داخل صفاقی کورتیکواستروئیدها بر التهاب مفصل گیجگاهی فکی

Introduction
The temporomandibular joint (TMJ) is the only dynamic joint in the head and has unique anatomical, structural, and biochemical characteristics. The TMJ and its related structures play an essential role in guiding mandibular motion and distributing the stress caused by daily tasks such as chewing, swallowing, and speaking. Temporomandibular disorders (TMDs) mainly include myofascial pain, myositis, muscle spasm, and unclassified localized myalgia. The cause of TMD can be traumatic, inflammatory, or congenital. TMDs clinically cause joint pain and disorders and problem in chewing, speech, and facial expression. The symptoms of TMD include painful joint sounds, limited or deviated range of motion, and cranial and/or muscle pain, known as orofacial pain. Pain, mental discomfort, physical disability, and limited mobility can disrupt the quality of life of patients. Unlike other degenerative joint diseases that are more common in the elderly, these disorders are more common in adolescents and youth. The patients often have synovitis, which plays an important role in causing pain, swelling, and tenderness in the affected joint.
In general, TMD treatments can be summarized in two groups: Conservative and surgical. Drug therapy, physiotherapy, occlusal splint use, self-management strategies, and interventions based on cognitive behavior approaches are considered conservative treatments. The surgical treatments include arthroscopy, arthrocentesis, etc. Compared to surgical procedures, conservative treatments produce satisfactory clinical results without invasive damage; however, they may be ineffective for some patients with severe symptoms. Therefore, the effective treatment for TMD is still controversial, and there is a need for further investigations in this field.
Intra-articular treatment with corticosteroid injection is a proven treatment in juvenile idiopathic arthritis. Intra-articular injection has good anti-inflammatory results because the drug shows the highest efficiency and directly influence the affected areas and avoid from the negative effects of systemic drug injection. The mechanism of inflammation reduction is the decrease in the secretion of interleukin-1, leukotrienes and prostaglandins; by reducing inflammatory mediators, pain symptoms are often relieved. Corticosteroids inhibit cell proliferation and induce apoptosis (programmed cell death). This study aims to investigate the therapeutic effects and side effects of intra-articular (IA) and intra-peritoneal (IP) injection of corticosteroids on TMDs.

​​​​​​​Methods
The is a review study that was conducted on related studies published from 1990 to 2022 which were searched in online databases such as Web of Science, Pubmed, Scopus, Google Scholar, SID, MagIran and IranMedex using the keywords “temporomandibular joint”, “intra-articular injection”, “corticosteroid”, “adverse effects”, “juvenile arthritis”, “osteoarthritis”, “ Juvenile idiopathic arthritis”,” degenerative joint disorders”, and “temporomandibular joint disorders”.

Results 
A total of 13 studies met the inclusion criteria. Two studies were related to IP injection, 8 related to IA injection, two studies compared the effect of IA and IP drug injection, and one study investigated the TMJ arthrocentesis and IP drug injection. In 4 studies, the aim was to compare the effectivness of corticosteroids and hyaluronic acid in improving TMDs. Nine studies found that the use of corticosteroids is beneficial for the treatment of TMDs and inflammation, and 7 studies reported complications such as condylar resorption.

Conclusion
TMD is a multifactorial disorder, and its clinical features are so diverse that it is no longer considered a single localized disorder, but rather the result of various risk factors. TMD treatment varies according to the cause and severity of the lesion and can be divided into non-invasive, minimally invasive and invasive. The focus is on reducing symptoms and repairing or replacing pathological joint structures. Invasive treatments, which are always surgical, were beyond the scope of this study and are a unique option for patients with severe TMD such as trauma, neoplasia, or developmental abnormalities. 
Drug treatment is one of the auxiliary treatments for TMJ inflammation, which is used in combination with other methods. Ihe IA injection of corticosteroid is a popular method to relieve pain and reduce joint inflammation, but it also has some side effects. The results of a reviewed study showed that the best therapeutic response is achieved with IA injection of long-acting betamethasone compared to its IP injection. In another study, condylar resorption with active osteoclastic activity following IA injection was observed even after a single injection. However, the simplicity of IA injection makes it the treatment of choice.
The review of various studies showed no significant difference between the injection of two drugs hyaluronic acid and corticosteroid (betamethasone) in treatment of tTMD. Both drugs resulted in a significant reduction of TMJ symptoms and improvemed joint mobility for 1-2 years. Moreove, it was suggested that IA injection of corticosteroid and sodium hyaluronate is effective for the treatment of TMJ disorders and can reduce dryness and increasing the maximum voluntary mouth opening. Current methods of drug delivery often require frequent injections, which put a high financial burden, affect the patient’s quality of life, and increase the risk of complications. As a result, there is a need to conduct more extensive studies on other drugs with anti-inflammatory properties to find a drug with highest effect on TMJ inflammation and lowest side effects. 

Ethical Considerations
Compliance with ethical guidelines
This is a review study with no human or animal sample. Therefore, no ethical considerations were needed. 

Funding
This research did not receive any specific grant from funding agencies in the public, commercial, or not-for-profit sectors.

Authors contributions
Investigation, writing, and review: Fatemeh Babadi; Investigation, writing, and data analysis: Kosar Rezaeifar.

Conflicts of interest
The authors declared no conflict of interest.

مقدمه
مفصل گیجگاهی فکی تنها مفصل پویای سر است و ویژگی‌های آناتومیکی، ساختاری و بیوشیمیایی منحصر‌به‌فردی دارد [1]. این مفصل از کندیل فک پایین و حفره گیجگاهی مربوطه (حفره گلنوئید و برجستگی مفصلی) آن تشکیل شده و توسط یک کپسول فیبری تقویت‌شده جانبی احاطه شده است. بین کندیل فک پایین و استخوان تمپورال، یک دیسک مفصلی از فیبرو غضروف وجود دارد که به استخوان‌ها و کپسول اتصال ناقصی دارد [1، 2]. یکی از مشخصه‌های افتراقی مفصل گیجگاهی فکی این است که غضروفی که سطوح مفصلی را می‌پوشاند مانند سایر دیارتروزها غضروف هیالین نیست، بلکه یک بافت فیبروغضروفی است [3] و می‌توان آن را به‌عنوان یک پریوست فیبری اصلاح‌شده با ناحیه تکثیری زیربنایی که به فیبروغضروف تمایز می‌یابد در نظر گرفت [4].
مفصل گیجگاهی فکی و ساختارهای مرتبط با آن نقش اساسی در هدایت حرکت فک پایین و توزیع استرس ناشی از کارهای روزمره مانند جویدن، بلعیدن و صحبت کردن دارند [2].اختلالات گیجگاهی فکی یک اصطلاح جمعی برای گروهی از شرایط اسکلتی‌عضلانی است که شامل درد و یا اختلال در عملکرد ماهیچه‌های جونده، مفاصل گیجگاهی فکی و ساختارهای مرتبط است و دسته‌ای از بیماری‌های اسکلتی‌عضلانی دژنراتیو همراه با ناهنجاری‌های مورفولوژیکی و عملکردی است [2]. اختلالات گیجگاهی فکی یکی از شایع‌ترین اختلالات فکی و شایع‌ترین نوع درد دهانی غیر‌ادنتوژنیک است که تمایل به بروز بالایی در خانم‌ها دارد، اگرچه علت آن در این مورد هنوز مشخص نشده است [2، 5].
اختلالات مفصل گیجگاهی فکی علت اصلی درد مزمن صورت و علت اصلی ناتوانی است و برخلاف سایر بیماری‌های دژنراتیو مفصلی که در افراد مسن شایع‌تر است، اختلالات مفصل گیجگاهی فکی بر یک‌سوم نوجوانان و جوانان تأثیر می‌گذارد [6].اختلالات گیجگاهی فکی از‌نظر بالینی به درد و اختلالات مفصل، اختلال در جویدن، گفتار، و حالت چهره منجر می‌شود [1].
اختلالات گیجگاهی فکی به 4 دسته کلی تقسیم می‌شوند: اختلالات مفصل گیجگاهی فکی، اختلالات عضلات جونده، اختلالات سردرد و اختلالات مؤثر بر ساختارهای مرتبط [4].
اختلالات مفصل، شامل درد مفاصل مانند آرترالژی و آرتریت، اختلالات مفصلی به‌عنوان اختلالات دیسک، بیماری دژنراتیو مفصل، آرتریت سیستمیک، استئوکندریت، استئونکروز، نئوپلاسم و کندروماتوز سینوویال، شکستگی و اختلالات مادرزادی یا رشدی است [4].
 اختلالات عضلات جونده که بخش بزرگی از اختلالات گیجگاهی فکی را تشکیل می‌دهند، عمدتاً شامل درد میوفاسیال، میوزیت، اسپاسم عضلانی و میالژی موضعی طبقه‌بندی ‌نشده هستند [4]. علت اختلالات گیجگاهی فکی می‌تواند تروماتیک، التهابی و مادرزادی باشد [1]. بیماران در مقایسه با افراد سالم شیوع بالایی از تاریخچه تروما به‌صورت ماکروتروماهایی، مانند ترومای حاد ناشی از ضربه مستقیم به فک پایین در اثر تصادف یا فعالیت‌های ورزشی یا میکروتروماهایی که به‌صورت متناوب و با شدت کم در زمان طولانی به مفصل وارد می‌شود را دارند. علاوه‌بر ترومای فیزیکی، استرس، مشکلات و کشش‌های عاطفی به‌عنوان دیگر عوامل اتیولوژیک مؤثر شناخته شده‌اند [5].
التهاب مفصل نقش مهمی در ایجاد درد، تورم و تندرنس در مفصل درگیر دارد و علت آن نامشخص است. اگرچه آسیب به مفصل به‌عنوان شایع‌ترین عامل در نظر گرفته شده است [5].شایع‌ترین بیماری دژنراتیو مفصل، استئوآرتریت است که مفصل گیجگاهی فکی را تحت تأثیر قرار می‌دهد و منعکس‌کننده تغییرات التهابی است که ممکن است در مفصل رخ دهد [3]. تا 75 درصد از بیماران مبتلا به آرتریت روماتوئید درگیری مفصل گیجگاهی فکی دارند [7].
علائم و نشانه‌های اختلالات گیجگاهی فکی، شامل صداهای دردناک مفصل، محدودیت یا انحراف دامنه حرکتی و درد جمجمه و یا عضلانی است که به‌عنوان درد دهان و صورت شناخته می‌شود [2]. درد، ناراحتی روانی، ناتوانی جسمی و محدودیت حرکات که می‌توانند مزمن شوند و کیفیت زندگی بیماران را مختل کنند نیز از علائم مهم اختلالات گیجگاهی فکی هستند. به‌طور خاص، بیماران می‌توانند با یک یا همه علائم زیر مراجعه کنند: کلیک (صدای مفصلی)، کریپیتوس در هر‌یک از حرکات فکی با یا بدون قفل شدن مفصل و درد در مفصل گیجگاهی فکی یا عضلات جونده که ممکن است به‌صورت موضعی یا منتشر باشد. علاوه‌بر‌این، علائم اغلب به حرکات فک و درد در ناحیه ماستر، جلوی گوش یا شقیقه مربوط می‌شود که از ناراحتی خفیف تا درد ناتوان‌کننده را شامل می‌شود، مانند محدودیت‌های عملکرد فک [4]. این علائم با دوره‌های تشدید و بهبودی مشخص می‌شوند [7].
به‌طور‌کلی، درمان‌های اختلالات گیجگاهی فکی را می‌توان در 2 جنبه خلاصه کرد: درمان‌های محافظه‌کارانه و جراحی. دارو‌درمانی، فیزیوتراپی، آتل اکلوزال، خود‌مدیریتی راهبردها و مداخلات مبتنی بر رفتار شناختی رویکردها، به‌عنوان درمان‌های محافظه‌کارانه در نظر گرفته شده‌اند. به‌طور هم‌زمان، درمان‌های جراحی، شامل جراحی آرتروسکوپی، آرتروسنتز و غیره است. در مقایسه با روش‌های جراحی، درمان‌های محافظه‌کارانه نتایج بالینی رضایت‌بخشی را بدون آسیب تهاجمی ایجاد می‌کنند. درحالی‌که به نظر می‌رسد برای برخی از بیماران با علائم شدید بی‌اثر باشند. بنابراین، درمان مؤثر برای اختلالات گیجگاهی فکی هنوز بحث‌برانگیز است و نیاز به بررسی‌های بیشتر در این زمینه وجود دارد [4، 8].
اهداف مدیریتی در درمان آرتریت دردناک مفصل گیجگاهی فکی عبارت‌اند از: کاهش درد مفاصل، تورم و اسپاسم عضلات جونده برای جلوگیری از آسیب و ناتوانی بیشتر مفاصل. برای درمان آرتریت مفاصل، سینو ویتیس، بورسیت، اپیکوندیلیتز و تاندونیت، از تزریق موضعی داخل‌مفصلی کورتیکوستروئیدهای مختلف استفاده می‌شود. هدف اصلی درمان در اختلالات گیجگاهی فکی کاهش درد، کاهش نیروهای مخرب، بازگرداندن عملکرد و احیای فعالیت‌های روزانه معمول است. مداخلات دارویی با کورتیکواستروئیدها و داروهای ضد‌التهاب غیر‌استروئیدی در درمان اختلالات مفصل گیجگاهی فکی با موفقیت انجام شده‌اند [5]. 
درمان داخل‌مفصلی با کورتیکواستروئیدها درمان ثابت‌شده‌ای در آرتریت ایدیوپاتیک جوانان است. تزریق داخل‌مفصلی نتایج ضد‌التهابی خوبی درپی دارد، زیرا دارو بیشترین کارایی را نشان می‌دهد و به‌طور مستقیم بر روی نواحی متأثر از بیماری اثر می‌گذارد و از اثرات تزریق سیستمیک داروها اجتناب می‌شود. ولی گزارش شده است که آسیب‌هایی همراه با تزریق‌های متعدد در مفصل دیده شده است. بنابراین توصیه می‌شود که تزریق برای همه گروه‌های سنی استفاده نشود [5]. تزریق داخل‌کپسولی گلوکوکورتیکوئیدها در مفصل گیجگاهی فکی باعث کاهش درد در بیمارانی می‌شود که هم درد و هم محدودیت باز شدن دهان به‌دلیل اختلالات التهابی مفصل، ناشی از آرتریت و یا کپسولیت دارند [3].
مکانیسم کاهش التهاب از‌طریق کاهش ترشح اینترلوکین‌ـ1، لکوترین‌ها و پروستاگلاندین‌ها بوده که با کاهش واسطه‌های التهابی، علائم درد اغلب بهبود می‌یابد. کورتیکواستروئیدها از تکثیر سلولی و القای آپوپتوز (مرگ برنامه‌ریزی‌شده سلولی) جلوگیری می‌کنند [3].
مطالعات در‌مورد اثربخشی تزریق مفصل گیجگاهی فکی داخل‌مفصلی نتایج متفاوتی را نشان داده است که در برخی بیماران بهبود یافته و در برخی دیگر پیشرفت بیماری رخ داده است [3]. تزریق داخل‌مفصلی کورتیکواستروئید برای کاهش درد مداوم استفاده می‌شود، اما این روش نیاز به تزریق‌های متعدد دارد که خطر عوارض را افزایش می‌دهد. استفاده از این روش بحث‌برانگیز است و باید فقط در بیمارانی با علائم حاد استفاده شود که به درمان‌های محافظه‌کارانه پاسخ نمی‌دهند. مدت‌زمان پاسخ با‌توجه‌به نوع استروئید، دُز، نوع فرعی آرتریت و دقت تزریق متفاوت است [7]. در‌نتیجه، تکنیک‌های کاهش درد فعلی در مراحل اولیه بیماری مؤثر هستند، اما نمی‌توانند درد شدید و مزمن ناشی از دژنراسیون پیشرفته مفصل را کاهش دهند [6].
هدف از این مطالعه بررسی اثر تزریق داخل‌مفصلی و داخل‌صفاقی داروهای مختلف در مدل‌های حیوانی و انسانی و تأثیرات و عوارض این روش درمانی در درمان اختلالات مفصل گیجگاهی فکی است.

روش بررسی
پژوهش حاضر یک مطالعه مروری است که از سال 1990 تا 2022 با استفاده از بانک‌های اطلاعاتی الکترونیکی مانند آی‌اس‌آی، مگیران، پایگاه مرکز اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی، گوگل اسکالر، اسکوپوس، پابمد و ایران‌مدکس انجام شده است. کلمات کلیدی جست‌وجو‌شده شامل «مفصل گیجگاهی فکی»، «تزریق داخل‌مفصلی»، «‌کورتیکواستروئید»، «‌TMJ » و «آرتریت مفصلی جوانان»، «استئوآرتریت»، «آرتریت ایدیوپاتیک جوانان»، «‌اختلالات دژنراتیو مفصلی» و «اختلالات مفصل گیجگاهی فکی» است.
مطالعاتی بود که از کورتیکواستروئیدها، اسید هیالورونیک و سایر داروهای مرتبط با اثر ضد‌التهابی در درمان اختلالات مفصل گیجگاهی فکی به‌صورت تزریق داخل‌مفصلی و داخل‌صفاقی استفاده کرده بودند، وارد پژوهش شدند و مطالعات قدیمی‌تر از 1990، مطالعاتی که روش کارشان به‌درستی ذکر نشده بود، مواردی که نتایج غیر‌مرتبط با هدف این مطالعه را داشته‌اند و مواردی که هدف درمانی‌ای غیر از مفصل گیجگاهی فکی داشتند از مطالعه خارج شدند.

یافته‌ها
در این مطالعه مروری از مجموع 22 مقاله بررسی‌شده تنها 13 مقاله منطبق با معیارهای ورود به مطالعه بودند (جدول  شماره 1) که شامل 8 مورد کارآزمایی بالینی (6 مورد حیوانی و 2 مورد انسانی)، 4 مورد مروری و یک مورد گذشته‌نگر بودند.

در 2 مطالعه تزریق داخل‌صفاقی و در 8 مطالعه تزریق داخل‌مفصلی دارو انجام شده بود. 2 مطالعه با هدف مقایسه تأثیر تزریق دارو به روش داخل‌مفصلی و داخل‌صفاقی انجام شد و 1 مطالعه نیز روش آرتروسنتز مفصل گیجگاهی فکی و تزریق داخل‌صفاقی مفصل را بررسی کرده بود. در 4 مطالعه، هدف مقایسه اثر استفاده از کورتیکواستروئیدها و هیالورونیک اسید در بهبود اختلالات مفصل گیجگاهی فکی بوده است. جمعاً 9 مطالعه استفاده از کورتیکواستروئیدها را در درمان اختلالات و التهابات مفصل گیجگاهی فکی سودمند دانستند و همچنین 7 مطالعه عوارضی نظیر تحلیل سر کندیل را گزارش کرده بودند.

بحث
اختلالات گیجگاهی فکی یک اختلال مولتی‌فاکتوریال (چندعاملی) است که با ترکیب واقعیت‌های روان‌شناختی، فیزیولوژیکی، ساختاری، وضعیتی و ژنتیکی با مطالعه علت اختلالات گیجگاهی فکی، تئوری بیماری‌زا چندعاملی و مدل پزشکی زیستی‌ـ‌روانی‌ـ‌اجتماعی به‌طور گسترده می‌توان این مسئله را تصدیق کرد. علاوه‌بر‌این، ویژگی‌های بالینی اختلالات گیجگاهی فکی به قدری متنوع است که دیگر به‌عنوان یک اختلال موضعی منفرد در نظر گرفته نمی‌شود، بلکه نتیجه عوامل تعیین‌کننده خطر مختلف است [4].
درمان اختلالات گیجگاهی فکی با‌توجه‌به علت و شدت ضایعه متفاوت است و می‌تواند به غیر‌تهاجمی، کم‌تهاجمی و تهاجمی تقسیم شود. تمرکز بر کاهش علائم و ترمیم یا جایگزینی ساختارهای پاتولوژیک مفصل است. درمان‌های تهاجمی که همیشه جراحی هستند خارج از محدوده این مطالعه بوده و گزینه‌ای منحصر‌به‌فرد برای بیماران مبتلا به اختلالات گیجگاهی فکی شدید مانند تروماتیسم، نئوپلازی یا ناهنجاری‌های رشدی هستند [1]. تزریق داخل‌مفصلی کورتیکواستروئید یک روش بسیار محبوب است و اثر مفید اصلی آن تسکین درد است [7].
مدل‌های حیوانی ابزار مفیدی برای درک مکانیسم‌های پاتوفیزیولوژیکی زیربنای اختلالات مفصل گیجگاهی فکی و برای ارزیابی اثربخشی تزریق‌های داخل‌مفصلی هستند. انواع مدل‌های حیوانی برای ارزیابی جنبه‌های مختلف تحویل دارو به مفصل گیجگاهی فکی، از‌جمله اثرات نامطلوب فرمول‌های درون‌مفصلی موجود و اثربخشی درمان‌های در حال ظهور، استفاده شده‌اند [6].
نتایج مطالعات بررسی‌شده نشان دادند بهترین پاسخ درمانی با تزریق داخل‌مفصلی بتامتازون طولانی‌اثر در مقایسه با تزریق داخل‌صفاقی به دست می‌آید [7]. از سوی دیگر در مطالعه‌ای دیگر تحلیل کندیل با فعالیت استئوکلاستیک فعال به دنبال تزریق داخل‌مفصلی حتی پس از 1 بار تزریق مشاهده شد [9]. باوجوداین، سادگی تزریق داخل‌مفصلی آن را به درمان انتخابی تبدیل می‌کند [10].
بررسی مطالعات مختلف [6، 10-13] نشان داد بین تزریق 2 داروی هیالورونیک اسید و کورتیکواستروئید (بتامتازون) در مفصل گیجگاهی فکی تفاوت معنا‌داری وجود ندارد. هر 2 درمان به کاهش قابل‌توجه علائم مفصل گیجگاهی فکی و بهبود تحرک مفصل برای 1 تا 2 سال منجر شدند [6]. همچنین دیده شد که تزریق داخل‌مفصلی کورتون و هیالورونات سدیم روشی مؤثر برای درمان اختلالات داخلی مفصل گیجگاهی فکی به نظر می‌رسد [11] و در کاهش تندرس و افزایش حداکثر گشودگی اختیاری دهان تأثیرگذارند [12]، اما در یک مطالعه دیده شد که تزریق کورتیکواستروئید در تسکین درد در دراز‌مدت، برتری دارد، اما در افزایش حداکثر باز شدن دهان، اثر پایین‌تری داشته است و کورتیکواستروئیدها در کوتاه‌مدت نرخ موفقیت قابل‌توجه کمتری نسبت به هیالورونات داشته‌اند. در‌نهایت اینکه کورتیکواستروئید و هیالورونات اثربخشی قابل‌توجهی بر استئوآرتریت مفصل گیجگاهی فکی دارند. با‌این‌حال، هیالورونات ممکن است تا حدودی جایگزین بهتری باشد [13]. از سوی دیگر در مطالعه‌ای که اثر ضد‌التهابی کورتیکو استروئید و اریترومایسین در درمان التهاب آسپتیک فضای مفصلی را با هم مقایسه کرد، نتیجه گرفته شد که از‌آنجا‌که تجویز کورتیکواستروئیدها عوارض جانبی زیادی دارد، اریترومایسین ممکن است یک داروی ارجح در درمان التهاب مفصل گیجگاهی فکی باشد [14].
در‌مجموع مطالعات زیادی استفاده از کورتیکواستروئیدها را در درمان اختلالات و التهابات مفصل گیجگاهی فکی سودمند دانسته‌اند. کاهش التهاب مفصل، بازگشت ساختارهای مفصلی به ساختار سلولی طبیعی خود، کاهش قابل‌توجه علائم مفصل گیجگاهی فکی و بهبود تحرک مفصل از اثرات سودمند گزارش‌شده در استفاده از کورتیکواستروئیدها است. همچنین در مبتلایان به روماتوئید آرتریت به دنبال استفاده از گلوکوکورتیکوئیدها شدت آرترالژی و سفتی مفاصل صبحگاهی، تعداد مفاصل ملتهب و فعالیت بیماری به میزان 2 تا 3 برابر کاهش یافت، حساسیت عضلانی (تندرنس) به‌طور قابل‌توجهی کاهش یافته و حداکثر باز شدن اختیاری دهان نیز به‌طور قابل‌توجهی افزایش یافت [3، 5، 6، 10-13، 15، 16].
برخی از مطالعات نیز عوارضی نظیر تحلیل با فعالیت استئوکلاستیک فعال در کندیل و تحلیل سر کندیل، آرتریت سپتیک، کلسیفیکاسیون اطراف مفصل یا آتروفی زیر‌جلدی، انحطاط مفصلی بدتر ‌شده و آسیب غیر‌قابل‌برگشت به اجزای مفصل و حتی تخریب گسترده در اکثر ساختارهای مفصل گیجگاهی فکی را گزارش کرده‌اند که البته شدت این عوارض به عواملی نظیر تعداد دفعات و فاصله زمانی بین تزریقات بستگی دارد [3، 6، 7، 9، 14، 15، 17].

نتیجه‌گیری
درمان اختلالات گیجگاهی فکی با‌توجه‌به علت و شدت ضایعه متفاوت است و عمده تمرکز بر کاهش علائم و ترمیم یا جایگزینی ساختارهای پاتولوژیک مفصل است. درمان دارویی یکی از درمان‌های کمکی در التهاب مفصل گیجگاهی فکی است که در ترکیب با روش‌های دیگر استفاده می‌شود. تزریق داخل‌مفصلی کورتیکواستروئید یک روش درمانی است که اگرچه اثر مفید اصلی آن تسکین درد و کاهش التهاب مفصل است، اما دارای عوارض نیز هست. به‌طور‌کلی روش‌های فعلی دارورسانی داخل‌مفصلی اغلب به تزریق‌های مکرر نیاز دارند که بار مالی بالایی دارند، کیفیت زندگی بیمار را تحت تأثیر قرار می‌دهند و همچنین خطر عوارض را افزایش می‌دهند. در‌نتیجه نیاز به انجام مطالعات گسترده‌تر در‌زمینه سایر دسته‌های دارویی با خاصیت ضد‌التهابی جهت یافتن دارو با تأثیر بالا بر التهاب مفصل و حداقل عوارض جانبی است.

ملاحظات اخلاقی
پیروی از اصول اخلاق پژوهش
این مقاله حاصل یک مطالعه مروری است و دارای هیچ نمونه انسانی یا حیوانی نبوده است.

حامی مالی
این پژوهش هیچ‌گونه کمک مالی از سازمانی‌های دولتی، خصوصی و غیرانتفاعی دریافت نکرده است.

مشارکت نویسندگان
جست‌وجو، نوشتن و بازنگری مقاله: بابادی فاطمه؛ جست‌وجو، نگارش، تحلیل داده‌ها و ترجمه متون به انگلیسی: رضائی‌فر کوثر.

تعارض منافع
بنابر اظهار نویسندگان، این مقاله تعارض منافع ندارد.

References

1. Cobo JL, Cabrera-Freitag M, Cobo T, Muriel JD, Junquera LM, Cobo J, et al. Nonsurgical strategies for the treatment of temporomandibular joint In: Nikolopoulos DD, Safos GK, Dimitrios K, editors. Cartilage tissue engineering and regeneration techniques. London: IntechOpen; 2019. [DOI:10.5772/intechopen.85186]
2. Murphy MK, MacBarb RF, Wong ME, Athanasiou KA. Temporomandibular disorders: A review of etiology, clinical management, and tissue engineering strategies. Int J Oral Maxillofac Implants. 2013; 28(6):e393-414. [DOI:10.11607/jomi.te20] [PMID] [PMCID]
3. Fouda A. Association between intra-articular corticosteroid injection and temporomandibular joint structure changes. Oral Maxillofac Surg. 2018; 2(1):1-6. [DOI:10.23937/iaoms-2017/1710015]
4. Xiang T, Tao ZY, Liao LF, Wang S, Cao DY. Animal models of temporomandibular disorder. J Pain Res. 2021; 14:1415-30. [DOI:10.2147/JPR.S303536] [PMID] [PMCID]
5. Reiesian S, Ghalyani P, Babadi F. [Histological evaluation of intraperitoneal injection of dexamethazone and hydrocortisone on the temporomandibular joint inflammation in rats (Persian)]. J Isfahan Dent Sch. 2013; 8(6):552-9. [Link]
6. Mountziaris PM, Kramer PR, Mikos AG. Emerging intra-articular drug delivery systems for the temporomandibular joint. Methods. 2009; 47(2):134-40. [DOI:10.1016/j.ymeth.2008.09.001] [PMID] [PMCID]
7. Ghalayani P, Razavi SM, Babadi F, Sardari F. Histological assessment of intra-articular versus intra-peritoneal betamethasone L.A on tempromandibular joint arthritis in rat. Dent Res J. 2013; 10(4):518-22. [PMID] [PMCID]
8. Zhao Y, An Y, Zhou L, Wu F, Wu G, Wang J, et al. Animal models of temporomandibular joint osteoarthritis: Classification and selection. Front Physiol. 2022; 13:859517. [DOI:10.3389/fphys.2022.859517] [PMID] [PMCID]
9. El-Hakim IE, Abdel-Hamid IS, Bader A. Tempromandibular joint (TMJ) response to intra-articular dexamethasone injection following mechanical arthropathy: A histological study in rats. Int J Oral Maxillofac Surg. 2005; 34(3):305-10. [DOI:10.1016/j.ijom.2004.05.004] [PMID]
10. Marzook HAM, Abdel Razek AA, Yousef EA, Attia AAMM. Intra-articular injection of a mixture of hyaluronic acid and corticosteroid versus arthrocentesis in TMJ internal derangement. J Stomatol Oral Maxillofac Surg. 2020; 121(1):30-34.[DOI:10.1016/j.jormas.2019.05.003] [PMID]
11. Machado E, Bonotto D, Cunali PA. Intra-articular injections with corticosteroids and sodium hyaluronate for treating temporomandibular joint disorders: A systematic review. Dental Press J Orthod. 2013; 18(5):128-33. [DOI:10.1590/S2176-94512013000500021] [PMID]
12. Kopp S, Akerman S, Nilner M. Short-term effects of intra-articular sodium hyaluronate, glucocorticoid, and saline injections on rheumatoid arthritis of the temporomandibular joint. J Craniomandib Disord. 1991; 5(4):231-8. [PMID]
13. Liu Y, Wu J, Fei W, Cen X, Xiong Y, Wang S, et al. Is there a difference in intra-articular injections of corticosteroids, hyaluronate, or placebo for temporomandibular osteoarthritis? J Oral Maxillofac Surg. 2018; 76(3):504-14.[DOI:10.1016/j.joms.2017.10.028] [PMID]
14. Ertaş U, Tozoglu S, Sahin O, Seven B, Gundogdu C, Aktan B, et al. Evaluation of the anti-inflammatory effect of erythromycin on aseptic inflammation of temporomandibular joint in rabbit: A scintigraphic and histopathologic study. Dent Traumatol. 2005; 21(4):213-7. [DOI:1111/j.1600-9657.2005.00294.x] [PMID]
15. Neidel J. [Intra-articular steroid therapy for inflammatory rheumatic diseases in children and adolescents (German)]. Orthopade. 2002; 31(12):1175-8. [DOI:10.1007/s00132-002-0404-z] [PMID]
16. Stoll ML, Good J, Sharpe T, Beukelman T, Young D, Waite PD, et al. Intra-articular corticosteroid injections to the temporomandibular joints are safe and appear to be effective therapy in children with juvenile idiopathic arthritis. J Oral Maxillofac Surg. 2012; 70(8):1802-7. [DOI:10.1016/j.joms.2011.11.003] [PMID]
17. Sewall SR, Ryan DE, Kwon PH, Oyen OJ. The effects of intra-articular deposition of betamethasone in the goat temporomandibular joint. J Oral Maxillofac Surg. 1995; 53(12):1435-9. [DOI:10.1016/0278-2391(95)90672-X] [PMID]