مقایسه سطح اسید فولیک و ویتامین B12 در بیماران دیابتی تحت درمان با متفورمین با مصرف کنندگان سایر داروهای ضد دیابت و انسولین

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

پژوهشکده سلامت، مرکز تحقیقات دیابت، دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز، اهواز، ایران.

چکیده

زمینه و هدف: این مطالعه جهت مقایسه اثر متفورمین بر سطح اسید فولیک سرم و ویتامین B12 مبتلایان به دیابت نوع دو انجام شد.
روش بررسی: این مطالعه اپیدمیولوژیک تحلیلی(مورد-شاهدی) در بیماران مراجعه کننده به کلینیک دیابت بیمارستان گلستان اهواز در سال 92-1391 انجام شد. بیمارانی که بیش از یک سال تحت درمان با متفورمین بودند به عنوان گروه مورد و بیماران تحت درمان با سایر داروهای پایین آورنده قند خون و انسولین به عنوان گروه شاهد در نظر گرفته شدند. از این بیماران یک نمونه خون ناشتا (12 ساعت بعد از نخوردن غذا) اخذ و سطح سرمی ویتامین B12 و فولیک اسید در آنها اندازه گیری شد. تجزیه و تحلیل اطلاعات به کمک نرم افزار SPSS17 انجام شد.
 یافته­ها: در این مطالعه گروه مورد شامل20 ( 14 نفر زن  و 6 نفر مرد)  با متوسط سن 32/9±75/53 سال و گروه شاهد نیز شامل 20 نفر بودند. تفاوت آماری معنی داری بین دو گروه از نظر میانگین سطح سرمی B12 و اسید فولیک یافت نشد.(p  به ترتیب 19/0و 8/0) بین سن بیماران و میزان اسید فولیک(47/0=p) و ویتامین B12 (76/0=p) همچنین مدت بیماری ارتباطی مشاهده نگردید. میانگین سطح سرمی اسید فولیک و ویتامین B12 در زنان ومردان گروه متفورمین و سایر داروها تفاوتی نشان نداد (به ترتیب 07/0 و 7/0=P).
نتیجه‌گیری: در این مطالعه ارتباطی بین مصرف متفورمین بامیانگین  سطح سرمی B12 و اسید فولیک دیده نشد. سن، مدت بیماری، طول مدت مصرف متفورمین، دوزاژ متفورمین مصرفی و BMI (نمایه توده بدنی) تاثیری در سطح سرمی ویتامین  B12و اسید فولیک نداشت.
 

کلیدواژه‌ها


 
1-Ebadi AR ,Golbidi S ,Taghadosi M ,Vakili Z, Arbab B, Sarboloki SH,  et. al. Effect of metformin in serum level vitamin B12 and folic acid in patients with type 2 diabetes mellitus. Journal of Ardebil medical sciences university 2009;8(4):403-7.
2-Jager J, Kooy A, Lehert P, Wulffele MG, Kolk J, Bets D, et.al. Long term treatment with metformin in patients with type 2 diabetes and risk of vitamin B12 deficiency:randomised placebo controlled trial. BMJ 2010; 340:c2181.
3-Palomba P, Falbo A, Giallauria F, Russo T, Tolino A, Zullo F, et.al.  Effects of metformin with or without supplementation with folate on homocysteine levels and vascular endothelium of women with polycystic ovary syndrome.Diabetes Care 2010; 33(2):246-51.
4-Shtaynberg N, Singh M, Sohn P, Goldman M, Cohen N. Methylmalonic acid as an indicator of vitamin B12 deficiency in patients on metformin. J of diabetes mellitus 2.01 (2012): 72.
5-Kos E, Liszek MJ, Emanuele MA, Durazo-Arvizu R, Camacho P. Effect of metformin therapy on vitamin D and vitamin B12 levels in patients with type 2 diabetes mellitus. Endocr Pract 2012; 18(2):179-84.
6-Niagi E.Vitamin B12 deficiency in type two diabetic patients using metformin at Kenyatta National Hospital. Available from http://erepository.uonbi.ac.ke:8080/xmlui/handle/123456789/82422012
7-Pflipsen M, Oh RC, Saguil A, Seehusen DA,  Seaquist D, Topolski R. The Prevalence of Vitamin B12 Deficiency in Patients with Type 2 Diabetes: A Cross-Sectional Study. The Journal of the American Board of Family Medicine  2009; 22 (5): 528-34 .
8-Pongchaidecha M, Srikusalanukul V, Chattananon A, Tanjariyaporn S. Effect of metformin on plasma homocysteine, vitamin B12 and folic acid: a cross-sectional study in patients with type 2 diabetes mellitus. Journal of the Medical Association of Thailand 2004; 87(7):780-7.
 
9-Tomkin GH, Hadden DR, Weaver JA, Montgomery DAD.Vitamin-B12 Status of Patients on Long-term Metformin Therapy. Br Med J 1971 ; 2(5763): 685–7.
10-Tomkin GH. Malabsorption of vitamin B12 in diabetic patients treated with Phenformin: A comparision with Metformin. Br Med J 1973; 3(5882): 673–5.
11-Wullfele MG, Kooy A, Lehert P, Bets D, OgteropJC,BorgerVA, et. al. Metabolic evidence that deficiencies of vit B12, folate and vitamin B6 occur. J Intern Med 2003; 254(5): 455-63.
12-Bauman WA, Shaw S, Jayatilleke E, Spungen AM, Herbert V.Increased intake of calcium reverses vitamin B12 malabsorption induced by metformin. Diabetes Care 2000; 23(9):1227-31.
13-Delva M, Dianne B. Vitamin B12 replacement or not. Canadian family physician 1997; 43: 917.
14-Sahin M, Tutuncu NB, Ertugrul D, Tanaci N, Guvener ND. Effect of metformin or rosiglitazone on serum concentrations of homocysteine, folate, and vitamin B12 in patients with type 2 diabetes mellitus. J Diabetes Complications 2007;21: 118-23.
15-Hermann L, Nilsson B ,Wettre S.  Vitamin B12 status of patients treated with metformin: a cross-sectional cohort study, Department of Clinical Chemistry, Uddevalla Hospital, Sweden. British Journal of Diabetes & Vascular Disease 2004; 4 ( 6): 401-6.
16-Nervo M, Lubini A, RaimundoVF, Faulhaber GAM, Leite C, FischerLM, et. al.Vitamin B12 in metformin-treated diabetic patients: a cross-sectional study in Brazil. Rev. Assoc. Med. Bras 2011; 57(1): 46-9 .
17-Wile DJ,  Toth C. Association of metformin, elevated homocysteine and methylmalonic acid levels, and clinically worsened diabetic peripheral neuropathy . Diabetes Care 33.1 (2010): 156-161.
18-Jager JD, Kooy A,  Lehert P. Long term treatment with metformin in patients with type 2 diabetes and risk of vitamin B12 deficiency: randomised placebo controlled trial .BMJ 2010; 340:c2181.
19-Ting RZ, Szeto CC, Chan MH, Ma KK, Chow KM. Risk factors of vitamin B12 deficiency in patients receiving metformin. Arch Intern Med 2006; 166(18):1975-9.
20-Sato Y, Ouchi K, Funase Y, Yamauchi K, Aizawa T.Relationship between metformin use, vitamin B12 deficiency, hyperhomocysteeinemia and vascular complications in patients with type 2 diabetes.Endocrine Journal 60.12 (2013): 1275-1280.
21-Liu KW, Dai DLK, Ho W, Lau E, Woo J.Metformin-associated vitamin B12 deficiency in the elderly. Asian J Gerontol Geriatr 2011;6:82-7.