اثر محافظتی عصارۀ هیدروالکلی میوۀ زالزالک بر آریتمی القاء شده به‌وسیلۀ CaCl2 در موش‌های صحرایی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

گروه فیزیولوژی و مرکز تحقیقات فیزیولوژی، دانشکدۀ پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی جندی‌شاپور اهواز، ایران.

چکیده

زمینه و هدف: از آنجا که عوامل آنتی­اکسیدانی نقش حفاظتی مهمی در بیماریهای قلبی ایفا می­کنند، لذا تعداد زیادی از آنها به عنوان گیاهان دارویی در طب سنتی به­کار گرفته می­شوند. عصارۀ زالزالک با ویژگیهای آنتی­اکسیدانی قوی نقش مؤثری در کاهش عوارض ناشی از بیماریهای مختلف نشان می­دهد. این پژوهش با هدف بررسی اثر محافظتی عصارۀ هیدروالکلیمیوۀ زالزالک در آریتمی القاء شده به­وسیله CaCl2 در موش­های صحرایی انجام شد.
روش بررسی: در این پژوهش موش­های صحرایی نژاد Sprague Dawley به گروههای کنترل، دریافت­کنندۀ آمیودارون (mg/ kg, iv10) و دریافت­کنندۀ عصارۀ هیدروالکلی میوۀ زالزالک تقسیم شدند. عصاره (دوزهای100 و200 میلی­گرم بر کیلوگرم در روز، گاواژ) و نرمال­سالین (1 میلی­لیتر بر کیلوگرم در روز، گاواژ) به مدت ده روز مصرف شدند. در همه گروهها قبل از انجام آزمایش و ده روز پس از آن، لید II قلبی به منظور محاسبۀ پارامترهای الکتروفیزیولوژی مانند ولتاژ کمپلکس QRS ثبت شد. به منظور القای آریتمی از محلول CaCl2 (140 میلی­گرم بر کیلوگرم) به­صورت داخل وریدی استفاده شد و درصد وقوع ضربانهای زودرس بطنی (VPB)، فیبریلاسیون بطنی (VF) و تاکیکاردی بطنی (VT) محاسبه گردید و با گروه کنترل و گروه دریافت­کنندۀ آمیودارون (10 میلی­گرم بر کیلوگرم، داخل وریدی) مقایسه شد. برای تجزیه و تحلیل آماری داده­ها از آزمون­های آماری ANOVA، Fisher و t-test استفاده گردید و 05/0P< سطح معناداری در نظر گرفته شد.
یافته­ها: اثر اینوتروپیک و کرونوتروپیک با مصرف ده روز عصارۀ زالزالک مشاهده نشد. اثر آنتی­آریتمی عصاره با کاهش معنادار درصد وقوع VF، VPB و VT در مقایسه با گروه کنترل مشاهده شد. تأثیر آنتی­آریتمی عصاره با گروه دریافت­کنندۀ آمیودارون به­طور یکسان قابل مقایسه بود.
نتیجه­گیری: با توجه به نتایجی همانند کاهش درصد وقوع VF، VT و VPB در گروه دریافت­کنندۀ عصاره، ویژگیهای آنتی­آریتمی، عصاره را به عنوان مادۀ پیشگیری­کننده و محافظ بیماریهای قلبی نشان می­دهد و احتمالاً با مکانیسمی مشابه آمیودارون اثر محافطتی دارد.

کلیدواژه‌ها


1-Resnekov L. Cardiac Arryhthmia. Postgrad Med J 1964;40 (465):381-92.
2-Fogoros   RN. Antiarrhythmic drugs: a practical guide. 2nd ed. Malden: Blackwell Futura; 2007. P. 36-51.
3-Khori V, Nayebpour M. [Effect of artemisia absinthium on electrophysiological properties of isolated heart of rats]. Physiol Pharmacol 2007; 10 (4):303-11. [In Persian]
4-Veldkamp MW, Verkerk AO, van Ginneken AC, Baartscheer A, Schumacher C, de Jonge N, et al. Norepinephrine induces action potential prolongation and early afterdepolarizations in ventricular myocytes isolated from human end-stage failing hearts. Eur Heart J 2001; 22 (11):955-63.
5-Trevore AJ, Katzung BG, Masters SB. Katzung & Trevor's Pharmacology Examination & Board Review. 9th ed. New York: Mc Graw-Hill; 2010.
6-Evangelista S, Maggi CA, Meli A. The role of the local anaesthetic properties of beta-adrenoceptor blocking agents in antagonizing CaCl2-induced arrhythmias in the rat. Br J Pharmacol 1981; 73 (3):725–7.
7-Khori V, Naebpour M, Mir-Abbasi A. Ouabaine like effects of ethanolic extract of aerial parts of urtica dioica l. on isolated rabbit atrioventricular node: potential role as an anti – arrhythmic. J Med Plants 2008; 7 (26):24-32. [In Persian]
8-Roughani M, Baluchnejadmojarad T, Roughani Dehkordi F. The effect of Crataegus SPP branchlet feeding on endotheliumdependent contractile and relaxatory response of thoracic aorta from diabetic rats. Modarres J Med Sci 2009;12(2):61-71. [In Persian]
9-Rigelsky JM, Sweet BV. Hawthorn: pharmacology and therapeutic uses. Am J Health Syst Pharm 2002;59(5):417-22.

10-Verma SK, Jain V, Verma D, Khamesra R. Crataegus Oxyacantha - A Cardioprotective Herb. J Herb Med Toxicol 2007;1(1):65-71.

11-Tadić VM, Dobrić S, Marković GM, Dordević SM, Arsić IA, Menković NR, et al. Anti-inflammatory, gastroprotective, free-radical-scavenging, and antimicrobial activities of hawthorn berries ethanol extract. J Agric Food Chem 2008;56(17):7700-9.

12-Cui T, Nakamura K, Tian S, Kayahara H, Tian YL. Polyphenolic content and physiological activities of Chinese hawthorn extracts. Biosci Biotechnol Biochem 2006;70(12):2948-56.
13-Zhang Z, Ho WK, Huang Y, James AE, Lam LW, Chen ZY. Hawthorn fruit is hypolipidemic in rabbits fed a high cholesterol diet. J Nutr 2002;132(1):5-10.
14-Chang WT, Dao J, Shao ZH. Hawthorn: potential roles in cardiovascular disease. Am J Chin Med 2005;33(1):1-10.
15-Khori V, Azadbakht M, Nayebpour M, Jamshidi AH, Pourabouk M, Mohammad Alizadeh A, et al. [Frequency-dependent anti arrhythmic effects of Crataegus monogyna on the extracellular field potential recordings in the rabbit atrioventricular node, an experimental model of AF]. Physiol Pharmacol 2009;15(1):36-46. [In Persian]

16-Somova LI, Shode FO, Mipando M. Cardiotonic and antidysrhythmic effects of oleanolic and ursolic acids, methyl maslinate and uvaol. Phytomedicine 2004;11(2-3):121-9.

17-Schüssler M, Hölzl J, Fricke U. Myocardial effects of flavonoids from Crataegus species. Arzneimittelforschung 1995;45 (8):842-5.
18-Habs M. Prospective, comparative cohort studies and their contribution to the benefit assessments of therapeutic options: heart failure treatment with and without Hawthorn special extract WS 1442. Forsch Komplementarmed Klass Naturheilkd 2004;11 Suppl 1:36-9.
20-Koch E, Malek FA. Standardized extracts from hawthorn leaves and flowers in the treatment of cardiovascular disorders--preclinical and clinical studies. Planta Med 2011;77(11):1123-8.
21-Nattel S, Davies M, Quantz M. The antiarrhythmic efficacy of amiodarone and desethylamiodarone, alone and in combination, in dogs with acute myocardial infarction. Circulation 1988;77(1):200-8.