ارزیابی تأثیر حرکت مندیبل خشک انسان بر اندازه‌گیری‌های خطی و کیفیت توسط توموگرافی کامپیوتری اشعة مخروطی - مطالعه آزمایشگاهی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه رادیولوژی دهان و فک و صورت.گروه رادیولوژی دهان و فک و صورت، دانشکدة پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی جندی‌شاپور اهواز، ایران.

2 استادیار گروه بهداشت مواد غذایی.گروه بهداشت مواد غذایی، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه شهید چمران اهواز، ایران.

3 دستیار رادیولوژی دهان و فک و صورت.گروه رادیولوژی دهان و فک و صورت، دانشکدة پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی جندی‌شاپور اهواز، ایران.

چکیده

زمینه و هدف: نقش توموگرافی کامپیوتری اشعة مخروطی در تصویربرداری ناحیة دهان و فک و صورت به خوبی شناخته شده است و کاربردها و امکاناتش در حال افزایش است. یکی از مشکلات اصلی که به صورت حل نشده باقی مانده است، حرکات ناخواستة بیمار، حین تصویربرداری است. هدف از این مطالعه، ارزیابی تأثیر حرکت مندیبل خشک انسان براندازه­گیری­های خطی و کیفیت با توموگرافی کامپیوتری اشعة مخروطی می­باشد. اگرچه آرتیفکت­های حرکتی یک مشکل شایع در بررسی روتین خصوصاً در تشخیص بیماران اطفال می­باشد ولی تنها مطالعات کمی در این موضوع در بین مقالات یافت می­شود.
روش بررسی: در این مطالعة تحلیلی آزمایشگاهی، از 10 مندیبل خشک بدون دندان انسان بالغ استفاده شد. ارتفاع، عرض و کیفیت تصاویر در 3 ناحیه (میدلاین، خلف راست و خلف چپ) بر روی هر مندیبل ارزیابی شد. از سه نفر رادیولوژیست فک و صورت، به صورت مستقل از یکدیگر جهت ارزیابی و نمره دادن به تصاویر توموگرافی کامپیوتری اشعة مخروطی استفاده شد. آنالیز با اندازه­گیری­های تکراری واریانس، تست LSD و paired samples  t.test انجام شد.
یافته­ها: هیچ تفاوت آماری معناداری بین سه مشاهده­گر در بررسی ابعاد فک (ارتفاع و عرض) در وضعیت بدون حرکت و با حرکت دیده نشد. ولی در بررسی پارامترهای مربوط به کیفیت بین سه مشاهده­گر تفاوت معنادار بود.
 نتیجه­گیری: با توجه به یافته­های مطالعة حاضر، نتیجه می­گیریم که هیچ تفاوت آماری معناداری بین سه مشاهده­گر در بررسی ابعاد فک (ارتفاع و عرض) مشاهده نشد، همچنین هیچ تفاوت آماری معناداری در بررسی ابعاد فک بین حالت با حرکت و بدون حرکت مشاهده نشد؛ ولی نظر فرد مشاهده­گر در بررسی کیفیت، تأثیرگذار است.

کلیدواژه‌ها


1-White Sc, Allan G.  Farman.  Cone – Beam Computed Tomography.  In: White Sc, Pharaoh MJ. Oral radiology principles and interpretation. 6th ed.  St. Louis: Mosby Elsevier; 2009. p. 225-33.
2-Hanzelka T, Foltan R, Horka E, Sedý J. Reduction of the negative  influence of patient motion on quality of CBCT Scan. Medic Hypotheses  2010; 75: 610-2. Available  from: URL: http:// www. science direct. com
3-Yazdi M, Beaulieu L. Artifacts in Spiral x-ray CT Scanners: problems  and  solutions. In J Biolog life sci 2008;4(3):135-8.
4-Grimard BA, Hoidal MJ, Mills MP, Mellonig JT, Nummikoski PV,  Mealey BL. Comparison of clinical, periapical radiograph and cone-beam  Volume tomography measurement techniques for assessing bone level  changes  following  regenerative  perio  dontal  therapy.  J  Periodontol 2009;80(1):48-55 .
5-Bender SA, Rogalski JB, Mills MP, Arnold RM, Cochran DL, Mellonig J. Evaluation of demineralized bone matrix Paste and  putty  in  periodontal  intra osseous  defects.  J Periodontol 2005;76(5):768-77.
6-Brooks RA, Di chiro G. Beam hardening in X-ray reconstructive  tomography. Phys Med Boil 1976;21(3):390-8 .
7-Cotti E, Vargiu P, Dettori C, Mallarini G. Computerized tomography in the management and  follow-up of extensive periapical lesion. Endod Dent traumatol 1999;15(4):186-9 .
8-Jacobson A, Jacobson  RL, eds. Radiographic cephalometry: from  basics  to  3-d imaging. 2nd  ed.  Chicago: Quintessence; 2006 .
9- Peltola J. Cone Bean Computed tomography in oral radiology.Depart of Oral Radiology. 2010 Mar;26:1 - 80.
10-Bushong SC, Swisher R. Image Quality. In: Bushong  SC. Radiologic  Science for technologists: physics, biology, and protection. 9th ed.  St. Louis: Mosby Elsevier; 2008.P. 273-93.
11- Blattner TC, George N, Lee CC, Kumar V, Yelton CD. Efficacy of cone-beam computed tomography as a modality to accurately identify the presence of second mesiobuccal canals in maxillary first and second molars: a pilot study. J Endod. 2010 May ;36(5):867- 70.
12-Naitoh M, Katsumata A, Kubota Y, Okumura S, Hayashi H, Ariji E.  The role  of  objective  plane  angulation on the mandibular image  using cross-sectional tomography. J Oral Implantol 2006;32(3):117-21.