مقایسۀ کیفیت تشخیصی ساختارهای آناتومیک و کیفیت کلی تصویر با استفاده از روش-های مختلف پردازش تصاویر پزشکی در رادیوگرافی پانورامیک دیجیتال مستقیم

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

گروه رادیولوژی دهان و فک و صورت، دانشکدۀ دندانپزشکی، دانشگاه علوم پزشکی جندی‌شاپور اهواز، اهواز، ایران.

چکیده

زمینه و هدف: امروزه، اغلب سیستم­های تصویربرداری دیجیتال انواع مختلفی از تکنیک­های پردازش تصویر را در دسترس قرار می­دهند. هدف از این مطالعۀ کلینیکی بررسی تأثیر روش­های مختلف پردازش تصویر بر روی کیفیت تشخیصی لندمارک­های آناتومیک مهم و کیفیت کلی تصویر در رادیوگرافی پانورامیک دیجیتال مستقیم می­باشد.
روش بررسی: رادیوگرافی­های پانورامیک به دست آمده از 45 بیمار با روش­های پردازش Shadow، Sharpen ،Sigmoidal،Exponential ، Negative، 3D Embossed و به شکل پردازش نشده توسط 4 مشاهده­گر بررسی شدند. مشاهده­گرها به کیفیت تشخیصی لندمارک­های آناتومیک کف سینوس ماگزیلاری، فضای لیگامان پریودنتال، کورتکس تحتانی مندیبل، DEJ، فضای کانال دندانی، الگوی ترابکولیشن استخوان، حدود فوقانی و تحتانی کانال مندیبولر و کیفیت کلی تصویر امتیاز دادند. نتایج توسط آزمون­های آماری فریدمن و ویلکاکسون بررسی شدند.
یافته­ها: بهترین کیفیت تشخیصی برای تمام لندمارک­های آناتومیک و کیفیت کلی تصویر توسط روش پردازش شارپن (Sharpen) به دست آمد. دومین رتبه پس از آن برای لندمارک­های کف سینوس ماگزیلاری، فضای کانال دندانی و DEJ مربوط به روش Negative و برای کیفیت کلی تصویر، حدود فوقانی و تحتانی کانال مندیبولر، فضای لیگامان پریودنتال، کورتکس تحتانی مندیبل و الگوی ترابکولیشن استخوان روش بدون پردازش بود.
نتیجه­گیری: برای مشاهدۀ لندمارک­های آناتومیک مورد مطالعه و کیفیت کلی تصویر با بیشترین کیفیت، از پردازش تصاویر با روش شارپن می­توان بهره گرفت. روش­های پردازش تصویر باید با توجه به نوع لندمارک آناتومیک مورد مطالعه انتخاب گردند.

کلیدواژه‌ها


1-Wenzel A, Moystad A. Experience of Norwegian general dental practitioners with solid state and storage phosphor detectors. Dentomaxillofac Radiol  2001 Jul; 30(4): 203-8.
2-Gijbels F, De Meyer AM, Bou Serhal C, Van den Bossche C, Declerck J, Persoons M, ‘et al’. The overall image quality of direct digital and conventional panoramic radiography. Clin Oral Investig 2000 Sep; 4(3): 162-7.
3-Molander B, Grondahl HG, Ekestubbe A. Quality of film-based and digital panoramic radiography. Dentomaxillofac Radiol 2004 Jan; 33(1): 32-6.
4-Akarslan ZZ, Akdevelioglu M, Gungor K, Erten H. A comparison of the diagnostic accuracy of bitewing, periapical, unfiltered and filtered digital panoramic images for approximal caries detection in posterior teeth. Dentomaxillofac Radiol  2008 Dec; 37(8): 458-63.
5-Baksi BG, Alpoz E, Sogur E, Mert A. Perception of anatomical structures in digitally filtered and conventional panoramic radiographs: a clinical evaluation. Dentomaxillofac Radiol 2010 Oct; 39(7): 424-30.
6-White SC, Pharoah MJ, editors. Oral Radiology Principles and Interpretation. St. Louis, Missouri: Mosby; 2009. P. 78-99.
7-Angelopoulos C, Bedard A, Katz JO, Karamanis S, Parissis N. Digital panoramic  radiography: An  overview.  Semin Orthod 2004; 10: 194–203.
8-Weisemann R, Scheetz J, Silveira A, Farman T, Farman A. Effect of Pixel Histogram Distribution on Perceived Anatomical Landmark Clarity of Photostimulable Phosphor Cephalograms. Int J CARS 2006; 1(2): 97-103.
9-Analoui M. Radiographic image enhancement: Part I: spatial domain techniques. Dentomaxillofac Radiol 2001; 30: 1–9.
10-Lehmann TM, Troeltschl E and Spitzerl K. Image processing and enhancement provided by commercial dental software programs. Dentomaxillofacial Radiology 2002; 31: 264 – 272.
11-Wenzel A, Hintze H. Perception of image quality in direct digital radiography after application of various image treatment filters for detectability of dental disease. Dentomaxillofac Radiol 1993 Aug;22(3):131-4.
12-Yalcinkaya S, Kunzel A, Willers R, Thoms M, Becker J. Overall image quality of digitally filtered radiographs acquired by the Durr Vistascan system compared with conventional radiographs. Oral Surg Oral Med Oral Pathol Oral Radiol Endod  2006 May; 101(5): 643-51.
13-Prokop M, Schafer-Prokop CM. Storage phosphor radiography. Eur Radiol 1997; 7: 58–65.
14-Bonciu C, Razaee MR, Edwards W. Enhanced visualization methods for computed radiography images. J Digit Imaging 2006; 19: 187–196.
15-Davidson RA. Radiographic contrast-enhancement masks in digital radiography. PhD Doctorate Thesis, University of Sydney, Australia, 2006.
16-Prokop M, Schafer-Prokop CM. Digital image processing. Eur Radiol 1997; 7: 73–82.
17-Ramesh A, Tyndall DA, Ludlow JB. Evaluation of a new digital panoramic system: a comparison with film. Dentomaxillofac Radiol 2001; 30: 98–100.