نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
گروه روانشناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران
چکیده
تازه های تحقیق
(Google Scholar)(Pubmed)ٍEham Eskandari
(Google Scholar)(PubMed)Maryam Daniali
کلیدواژهها
Introduction
The coronavirus disease 2019 (COVID-19) pandemic affected various aspects of people in the world, including the economic, social, and psychological dimensions. Loneliness, obsessive behaviors, hoarding disorder, paranoia, depression, panic, post-traumatic stress disorder, health anxiety, and COVID-19-related anxiety were some of the psychological consequences of the pandemic. Due to the high spread of COVID-19-related anxiety and the need for its timely diagnosis and treatment, many tools have been developed. One of these tools is the Corona anxiety scale (CAS) with 5 items. This tool has good psychometric properties. Its score is related to the COVID-19 diagnosis, fear of COVID-19, alcohol and drug use, religious coping strategy, and hopelessness, and its detection power is as good as other screening tools for the anxiety caused by COVID-19. It has a good internal consistency (α=0.92) and has no subscales and is not dependent on age, gender and race. This tool can well detect the anxiety caused by COVID-19 (area under the curve value=0.88) and has a cut-off point of 9. So far, the psychometric properties of this tool have not been investigated in Iran. Therefore, this study aims to investigate the structural validity of the Persian version of CAS.
Methods
This is a descriptive-analytical study that was conducted in the winter of 2020. The study population consists of all adults in Isfahan, Iran, of whom 409 (342 women and 67 men) were selected using a convenience sampling method and completed the Persian CAS prepared on Porsline website and sent on social media applications (Telegram and WhatsApp). SPSS software, version 22 and AMOS software, version 24 were used to analyze the collected data. To determine the validity of the tool, construct validity assessment was done and Cronbach’s α coefficient was used to measure the reliability. To assess the construct validity, structural equation modelling and confirmatory factor analysis (CFA) were used.
Results
Based on the exploratory factor analysis (EFA) results, the factors together predicted 66% of the total variance in the scale. The correlation between the scores of items and the total score was also calculated. The correlation coefficients were significant and varied from 0.76 to 0.84. The highest correlation with the total score was related to the second item (r=0.84). Also, the results of the model fitness showed that the values of X2/DF, RMSEA, NFI, IFI, CFI, TLI, and RFI were 0.977, 0.069, 0.999, 0.999, 0.939, 1 and 0.990, respectively. Based on these results, it can be concluded that the model had a good fit and the structure of the scale was confirmed. The Cronbach’s α coefficient was obtained 0.859, which indicates the acceptable reliability of the test.
Conclusion
The purpose of the present study was to validate the Persian version of CAS. The results of EFA showed that this scale had a single-factor structure. The results of CFA indicated that the scale had a good fit to the data and confirmed its single-factor solution. A Cronbach’s α of 0.859 indicated the acceptable internal consistency of the scale.
Some of the limitations of this study were the use of a convenience sampling method, not taking into account the history of psychological disorders in participants, and only assessing the residents of Isfahan City. Therefore, it is recommended that more studies be carried out using a larger sample size and a random or stratified sampling method in other cities of Iran and with. It is also recommended to investigate other psychometric properties of this scale such as test re-test reliability and convergent and divergent validity in future studies. According to the obtained results, it can be concluded that the Persian CAS has a good construct validity in the Iranian population.
Ethical Considerations
Compliance with ethical guidelines
The study objectives and methods were explained to all participants and they were assured of the confidentiality of their information.
Funding
This research did not receive any specific grant from funding agencies in the public, commercial, or not-for-profit sectors.
Authors contributions
Conceptualization, editing & review, visualization, resources, project administration:Maryam Daniali; Investigation and initial draft preparation:Maryam Daniali and Elham Eskandari; Validation, data analysis, and supervision:Elham Eskandari.
Conflicts of interest
The authors declared no conflict of interest.
مقدمه
همهگیری ویروس کرونا (کووید-19) در سراسر جهان ابعاد مختلف زندگی انسان همانند ابعاد اقتصادی، اجتماعی و روانی انسان را تحت تأثیر قرار داده است [1]. احساس تنهایی [2]، رفتارهای وسواسی، احتکار، پارانویا، افسردگی، پانیک و اختلال استرس پس از تروما [1]، اضطراب سلامت و اضطراب از ویروس کرونا [3] از اثرات روانی همهگیری این ویروس هستند. تحقیقات نشان دادهاند که در چین 25 تا 30 درصد از دانشجویان و جمعیت عادی از اضطراب و استرس روانی رنج میبرند [4, 5] و بیش از 50 درصد از پاسخدهندگان جمعیت عادی چین بیان کردند که نگرانیهایی درمورد ویروس کرونا دارند [6]. از طرفی دیگر اضطراب ویروس کرونا نیز میتواند موجب کاهش سلامت روان و ابتلا به بیماریهای روانی شود. ترس و اضطراب درمورد ویروس کرونا افسردگی، اضطراب مرگ، ناامیدی، افکار خودکشی، نقص در عملکرد و اضطراب فراگیر را پیشبینی میکند [7، 8].
باتوجهبه طولانیمدت بودن این همهگیری و برطرف نشدن عامل اضطراب، این اضطراب مزمن و موجب فرسودگی افراد میشود [9]. به همین دلیل تشخیص این اضطراب و درمان آن ضروری به نظر میرسد. در پژوهشها به اضطراب ویروس کرونا هراس از کرونا یا کرونا هراسی نیز گفته میشود. برای سنجش اضطراب/هراس کرونا ابزارهای متعددی ساخته شدهاند که از میان آنها میتوان به پرسشنامه هراس از ویروس کرونا، مقیاس اضطراب کرونا [10]، مقیاس ترس از کووید ـ 19 [6] و مقیاس اضطراب ویروس کرونا اشاره کرد. مقیاس اضطراب ویروس کرونا شامل 5 ماده است و متخصصان و محققان با استفاده از آن میتوانند به اضطراب ناکارآمد ناشی از ویروس کرونا پیببرند [11]. این ابزار ویژگیهای روانسنجی معتبری دارد و با تشخیص ویروس کرونا، ترس از ویروس کرونا، مصرف الکل و مواد، راهبرد مقابلهای مذهبی و ناامیدی رابطه دارد و قدرت تشخیص آن بهخوبی سایر ابزارهای غربالگری اضطراب ویروس کروناست. تحلیل عاملی تأییدی نشان داد که این ابزار پایاست (α=0/92) و ابزاری بدون زیرمقیاس است که به سن، جنسیت و نژاد وابسته نیست. این ابزار بهخوبی میتواند نقص ناشی از اضطراب کرونا را تشخیص دهد(AUC=0/88) و نمره برش 9 و بیشتر از آن بهخوبی قابلیت تشخیص را دارد [12].
همنین لی [11] مجدداً به تحلیل مقیاس اضطراب ویروس کرونا پرداخت. نتایج حاصل از پژوهش او باز هم این مقیاس را بهعنوان ابزاری مناسب برای تشخیص اضطراب کرونا شناسایی کرد. در ترکیه نیز اورن و همکاران نیز به اعتباریابی این مقیاس پرداختند. تحلیل عاملی تأییدی پژوهش آنان نشان داد این مقیاس تکعاملی است، ساختار عاملی آن رضایتبخش است و آلفای کرونباخ آن 0/80 است. همچنین این مقیاس نسبت به مقیاسهای وسواس فکری کوویدـ19 و ترس از کوویدـ19 اعتبار همگرای مناسبی داشت [13]. در اعتباریابی مقیاس اضطراب ویروس کرونا در لهستان [14]، کلمبیا [15] و پرتغال [16] این مقیاس بهعنوان مقیاسی تکعاملی مورد تأیید قرار گرفت و آلفای کرونباخ آن بهترتیب 0/86، 0/83 و 0/85 به دست آمد. درنتیجه میتوان گفت این مقیاس ابزار تشخیصی مناسبی برای بررسی اضطراب کرونا در این جوامع است [16-14].
باتوجهبه اینکه کووید-19 بهتازگی در جوامع شیوع پیدا کرده است، اضطراب ناشی از آن نیز موضوعی جدید است و لازم است از سایر اضطرابها تفکیک شود. همچنین این مقیاس از آن نظر نیز اهمیت دارد که کوتاه است و بهراحتی میتواند مورد استفاده متخصصان قرار بگیرد و به تشخیص اضطراب کمک کند. کوتاهی مقیاس دقت پاسخدهی و تشخیص را بالا میبرد و مدتزمان لازم برای ارزیابی را کاهش میدهد. با تشخیص اضطراب کرونا در افراد میتوان اقدامات مناسبی برای درمان و کاهش اضطراب آنان صورت داد و سلامت روان افراد جامعه را افزایش داد. علیرغم دقت تشخیص و کوتاه بودن مقیاس اضطراب ویروس کرونا تا به حال در ایران پژوهشی برای بررسی اعتباریابی آن صورت نگرفته است. بر همین اساس، هدف پژوهش حاضر بررسی اعتباریابی درونی این مقیاس است.
روش بررسی
پژوهش حاضر از نوع مطالعه توصیفیتحلیلی است که در زمستان سال 1399 انجام شده است. جامعه آماری این پژوهش کلیه بزرگسالان ساکن شهر اصفهان بودند که از میان آنها 409 نفر (342 نفر زن و 67 نفر مرد) به شیوه نمونهگیری دردسترس به مقیاس اضطراب کرونا پاسخ دادند. باتوجهبه شرایط موجود، مقیاس بهصورت اینترنتی در سایت پرسلاین تهیه و در فضای مجازی (گروههای تلگرامی و واتساپ) منتشر شد و افرادی که تمایل داشتند، پرسشنامه را تکمیل کردند. بهمنظور رعایت اخلاق پژوهش هدف کار برای تمامی مشارکتکنندگان بهدقت تشریح شد و به آنها اطمینان خاطر داده شد که اطلاعات آنان محرمانه خواهد ماند و نیازی به نوشتن نام خود ندارند. تعداد مقیاسهای تکمیلشده پس از حذف مقیاسهای ناقص و مخدوش حجم نمونه به 409 نفر رسید. درمورد حجم نمونه بریانت و بارلوند باتوجهبه گویههایی که قرار است ساختار عاملی آنها بررسی شوند، به ازای هر گویه حداقل 5 نفر حجم نمونه را در پژوهش پیشنهاد کردهاند. همچنین هومن و عسگری حداقل حجم نمونه را 250 نفر و تعداد 500 نفر را مطلوب میدانند [17]. برایناساس میتوان گفت حجم نمونه در این پژوهش مناسب است.
ابزار
مقیاس اضطراب ویروس کرونا یک ابزار خودگزارشی 5 مادهای است که رفتار، افکار و مشکلات جسمانی ناشی از اضطراب کرونا را مورد سنجش قرار میدهد.
در این پژوهش مقیاس اضطراب کرونا بهمنظور ارزیابی ساختار درونی مورد مطالعه قرار گرفت. نمرهگذاری این مقیاس بهصورت طیف لیکرت تنظیم شده است. از پاسخدهندگان درخواست میشود تا به هر ماده از صفر تا 4 (صفر= اصلاً ، 1= بهندرت، کمتر از یکی دو روز، 2= بهمدت چند روز، 3= بیشتر از 7 روز، 4= تقریباً هر روز، در طول 2 هفته اخیر) پاسخ بدهند. از جمع نمرات، نمره کل به دست میآید. این مقیاس خردهمقیاسی ندارد. برای تحلیل یافتهها از نرمافزار SPSS نسخه 22 و AMOS نسخه 24 استفاده شد.
یافتهها
شرکتکنندگان در پژوهش 409 نفر بودند که از این تعداد 342 نفر (83/6 درصد) زن و 67 نفر مرد (16/4 درصد) بودند. دامنه تحصیلات آزمودنیها از سیکل تا دکتری بود. بیشترین میزان تحصیلات مربوط به سطح تحصیلات کارشناسی و کمترین میزان مربوط به زیردیپلم بود. دامنه سنی شرکتکنندگان در پژوهش از 17 تا 61 سال با میانگین سنی 33/74 و انحرافمعیار 8/15 بود.
بهمنظور انجام تحلیل عاملی اکتشافی مقیاس اضطرابِ کرونا، ابتدا شاخص KMO که گویای کفایت نمونهگیری است بررسی شد. این شاخص برابر با 0/845 محاسبه شد. همچنین آزمون کرویت بارتلت برابر با 1016/026 تعیین شد که در سطح 0/05 معنادار بود و حکایت از معناداری ماتریس همبستگی دادهها داشت. نتایج حاصل از این 2، بیانگر مناسب بودن نمونههای انتخابشده برای تحلیل عاملی است. تحلیل عاملی اکتشافی مقیاس با استفاده از روش مؤلفههای اصلی انجام شد. باتوجهبه جدول شماره 1، یک عامل بهدستآمده از تحلیل عامل اکتشافی در کل 66 درصد از واریانس کل مقیاس را پیشبینی میکند.
بهمنظور بررسی تحلیل مواد پرسشنامه، همبستگی بین نمرات آزمودنیها در هر گویه و نمره آنها در کل مقیاس محاسبه شد. ضرایب همبستگی گویهها با نمره کل در تمام موارد معنادار و بین 0/76 تا 0/84 متغیر بود. بنابراین در این مرحله هیچیک از گویهها حذف نشد. باتوجهبه نتایج، بین هر 5 سؤال با نمره کل مقیاس همبستگی معنادار بالای 0/7 وجود دارد. بیشترین رابطه با نمره کل مقیاس مربوط به سؤال دوم با 0/84 است.
جهت سنجش دقیق میزان اعتبار ابزار ترجمهشده، روایی و پایایی آن مورد بررسی قرار گرفت. بهمنظور بررسی روایی ابزار ترجمهشده از روایی سازه بهره گرفته شد و جهت سنجش پایایی ابزار از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد. بهمنظور سنجش روایی سازه ابزار ترجمهشده با بهرهگیری از معادلات ساختاری و تحلیل عاملی تأییدی مرتبه اول، روایی سازه آن نیز مورد بررسی قرار گرفت. در ادامه نتایج حاصل از سنجش روایی سازه با استفاده از روش تحلیل عاملی تأییدی نشان داده شد و بار عاملی هر سؤال با نمره کل با استفاده از نرمافزار آموس تحلیل و بررسی شده است.
جدول شماره 2 نتایج مربوط به وزن هر بار عاملی برای تکعامل مقیاس اضطراب کرونا را نشان میدهد.
باتوجهبه نتایج، بار عاملی همه سؤالات با عامل اصلی بالای 0/5 است. جهت بررسی برازندگی الگوی معادلات ساختاری مرتبه اول از شاخصهای مجذور خی (کایاسکوئر)، سطح معناداری مجذور خی، شاخص جذر برآورد خطای تقریبی، خیدو بهنجار (X2/DF)، شاخص برازش هنجارشده، شاخص برازندگی فرایند، شاخص برازش تطبیقی و شاخص تاکر ـ لویر استفاده شد. نتایج نکویی برازش مدل نشان داد که شاخص برازش تطبیقی، شاخص برازندگی فرایند، شاخص برازش هنجارشده، شاخص جذر برآورد خطای تقریبی، خیدو بهنجار، شاخص تاکرـلویر و شاخص تناسب نسبی بهترتیب 0/977، 0/069، 0/999، 0/999، 0/939، 1 و 0/990 است. براساساین نتایج میتوان نتیجه گرفت مدل از برازش مطلوب برخوردار بود و ساختار کلی روابط موردآزمون ازطریق دادههای بهدستآمده تأیید شد. جدول شماره 3 نتایج مربوط به بررسی همسانی درونی مقیاس را ازطریق ضریب آلفای کرونباخ نشان میدهد.
باتوجهبه نتایج جدول شماره 3، ضریب آلفای کرونباخ مقیاس ترس از کرونا 0/859 به دست آمده است که بیانگر پایایی قابلقبول آزمون است. در تصویر شماره 1 نیز ساختار عامل مقیاس اضطراب کرونا مشاهده میشود.
باتوجهبه تصویر این مقیاس تک عاملی است.
بحث
هدف از انجام پژوهش حاضر بررسی اعتباریابی مقیاس اضطراب کرونا بود. به همین جهت این مقیاس ترجمه و سپس بهصورت اینترنتی و ازطریق فضای مجازی در دسترس افراد مشارکتکننده در پژوهش قرار گرفت.
بهمنظور بررسی تعداد عوامل این مقیاس از تحلیل عاملی اکتشافی استفاده شد. نتایج نشان داد این مقیاس تکعاملیاست. همچنین از تحلیل عوامل تأییدی برای بررسی روایی سازه این مقیاس استفاده شد. نتایج حاکی از این بود که این مقیاس از مدل برازش مطلوبی برخوردار و تکعاملی است. این یافته پژوهش همسو با یافتههای پژوهش لی و همکاران [12]، اورن و همکاران [13]، لی [11] و اسکالسکی و همکاران بود [14]. همچنین نتایج پژوهش نشان داد آلفای کرونباخ این مقیاس 0/859 است و نشاندهنده این است که از همسانی درونی قابلقبولی برخوردار است. آلفای کرونباخ بهدستآمده در این پژوهش مشابه با آلفای کرونباخ بهدستآمده در پژوهش اورن و همکاران [13] با میزان 0/80 و میزان همسانی درونی این مقیاس در کشورهای لهستان [14]، کلمبیا [15] و پرتغال[16] بهترتیب با میزان 0/86، 0/83 و 0/85 است.
نتیجهگیری
مقیاس اضطراب کرونا از اعتبار مناسبی در جمعیت ایرانی برخوردار است. باتوجهبه کوتاه بودن و بالا بودن قدرت تشخیصی این مقیاس متخصصان میتوانند از آن برای تشخیص اضطراب کرونا در جمعیت ایرانی استفاده کنند و سپس مداخلات لازم را برای کاهش اضطراب افراد به کار ببرند.
این پژوهش مانند هر پژوهش دیگر با محدودیتهایی همراه بوده است. ازجمله اینکه نمونهگیری این پژوهش از نوع دردسترس بوده است و سابقه ابتلا به اختلال روانی در نظر نگرفته شده بود. همچنین این پژوهش فقط ساکنین شهر اصفهان را مورد بررسی قرار داده است. برایناساس پیشنهاد میشود که تحقیقات آتی این پژوهش را با نمونهای بزرگتر و در سطح کشوری و با روش نمونهگیری تصادفی یا طبقهای اجرا کنند. همچنین توصیه میشود در پژوهشهای آینده سایر جنبههای روانسنجی این مقیاس مانند پایایی آزمون بازآزمون و روایی همگرا و واگرا مورد بررسی قرار بگیرد.
ملاحظات اخلاقی
پیروی از اصول اخلاق پژوهش
بهمنظور رعایت اخلاق پژوهش هدف کار برای تمامی مشارکتکنندگان بهدقت تشریح شد و به آنها اطمینان خاطر داده شد که اطلاعات آنان محرمانه خواهد ماند.
حامی مالی
این پژوهش هیچگونه کمک مالی از سازمانیهای دولتی، خصوصی و غیرانتفاعی دریافت نکرده است.
مشارکت نویسندگان
مفهومسازی، ویراستاری و نهاییسازی نوشته، بصریسازی، منابع و مدیریت: مریم دانیالی؛ تحقیق و بررسی و نگارش پیشنویس: مریم دانیالی و الهام اسکندری؛ اعتبارسنجی، تحلیل و نظارت: الهام اسکندری؛
تعارض منافع
بنابر اظهار نویسندگان این مقاله تعارض منافع ندارد.
References
References