سیر تکامل پزشکی و داروسازی در دنیا 1 ـ از بین النهرین تا جندی شاپور

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

گروه فارماسیوتیکس، دانشکده داروسازی، دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز، ایران.

چکیده

مورخان؛ دوران تکامل علوم و از آن جمله علوم پزشکی و داروسازی را به سه عصر باستانی (Antiquity)، میانه (Middle Age) و جدید (Modern Europe) تقسیم نموده اند. دوره اول موسوم به عصر پارینه سنگی، کلیه ادوار پیش از تمدن بشری یا دوره غار نشینی و قبل از میلاد مسیح را در بر می گیرد. دوره دوم عصر موسوم به قرون وسطی محدوده ای تا حدود قرن شانزدهم را پوشش می دهد. عصر سوم نیز دوره تکامل و ترقی اروپای جدید و پیدایش امریکا بوده که از قرن 17 به بعد و تا به امروز را شامل می شود. امر درمان بیماران و پرداختن به حرفه داروسازی و پزشکی در عصر باستان و دوره پس از آن  و شاید تا عصر ابوعلی سینا پزشک نامدار ایرانی، در مراکز علمی چون حوزه دانشگاهی جندی شاپور به صورت انفرادی و به تنهایی توسط فرد عالمی به نام حکیم صورت می گرفته است. دانشگاه و بیمارستان معروف به جندی شاپور در ایران نخستین مرکز آموزش پزشکی کلاسیک، فلسفه، الهیات، و نجوم در محدوده قرون 6 و 7 در اواخر دوره باستان بوده است.  این مرکز علمی در واقع آغازگر حرفه ای شدن درمان و خروج آن از حیطه رفتار تجربی و سنتی ساحران و راهبان کلیساها می باشد. مجموعه این پژوهش در تاریخ پزشکی، به دلیل طول مطلب و تفاوت اعصار به دو بخش مجزا تقسیم و تقدیم تاریخ پژوهان علم پزشکی شده است. مقاله اول، بین النهرین تا جندی شاپور را در برمی گیرد و مقاله دوم جندی شاپور تا اروپای جدید را تحت پوشش قرار می دهد.

کلیدواژه‌ها


 
1-Alan EH, Marcia LH. Surgical and Medical Treatment in Art. 1st ed. Oxford University Press, 2010: 48-52.
2-Urmila T, Supriya B. Pharmacovigilance of Ayurvedaic Medicines in India, http://www. boiling. org. br/ reqest?ph080150.2013; Indian J Pharmacol 2008;40(S1).
3-Chopra A, Diophode VV. Ayurvedic medicine. core concept, the rapeutic principles, and current relevance. Med Clin North Am 2002;86(1):75-89.
4-Cyril PB. The Papyrus Ebers. The garden City Press. 1st ed. 1930: 50.
5-Leake, Chauncey D. The old Egyptian Medical Papyri: Logan Clendening Lectures on the History  and Philosphy of  Medicine, 2nd. University of Kansas press.1952:78.
6-Breasted JH. A History of Egypt; from the  Earliest Time to  the Persian Conquest, Nabu Press. 2011: 634.
7-Soylemez MM. The Jundishapur school,  its history, structure and functions. Am J Islamic Soc Sci 2005;22(2):1-27.
8-Saadat Noury M. First Iranian Academic Site: Jundishapure 2009. Available at: URL: http://www. iranian.com/main.
9-Gordon BL. Medicine throughout Antiquity. Philadelphia: F.A. Davis Co; 1949: 306.
10-Edward GB. Islamic Medicine. Goodword Book Press. 2001: 79.
11-Dols MW. The Origins of the Islamic hospital: myth and reality. Bull Hist Med 1987;61(3):367-90.
 12-Soylemez MM. The Jundishapur School: Its History, Structure, and Functions. Arastirma Yayinlari 2003: 24-28,43-55.
13-George D. A Golden Thread: The Transmission of Western Astrology Though Cultures. The Mountain Astrologer Magazine. 2003; Issue 10,1-10.
14-Hill D. Islamic Science and Engineering. Edinburgh: Edinburgh University press; 1993: 4.